WOJEWODA POMORSKI Gdańsk, 2011 -02-04
WI.I/DB/AO/KJ/7041-44-27/1/11
ROZSTRZYGNIECIE NADZORCZE
Na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity

z. U. z 2001 r. Nr 142, poz.1591z późn. zm.) i art.28 ustawy z dnia 2l marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (D z. U. Nr 80, poz. 717z późn. zm)
stwierdza się nieważność
uchwały Nr lll/22/20l0 Rady Gminy Krokowa z dnia2 9 grudnia2 010w sprawie u chylenia uchwały Rady Gminy Krokowa Nr XLVI/334i2009 z dnia 29 grudnia 2009 r. w sprawie rozstrzygnięcia o sposobie rozpatrzenia uwag do Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Krokowa,
UZASADNIENIE
Rada Gminy Krokowa podjęła na sesji w dniu 29 grudnia 2010 r. uchwałę Nr III/22/2010 w sprawie uchylenia uchwały Rady Gminy Krokowa Nr XLVI/334/2009 z dnia 29 grudnia 2009 r. w sprawie rozstrzygnięcia o sposobie rozpatrzenia uwag do Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Krokowa.
Przedmiotowa uchwała wpłynęła do organu nadzoru w dniu 05 stycznia 2011 r.
W toku badania legalności przedmiotowej uchwały organ nadzoru stwierdził, że została ona podjęta z istotnym naruszeniem art. 9, 10 i 11 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003 r., Nr 80, poz. 717 ze zm. â dalej: Ustawa), co skutkuje koniecznością wyeliminowania jej z obrotu prawnego poprzez stwierdzenie nieważności uchwały w całości.
W doktrynie prawa administracyjnego wskazuje się, że organ, który w ramach posiadanych kompetencji może stworzyć dany akt administracyjny, posiada także kompetencje do jego uchylenia. Ani w doktrynie, ani w orzecznictwie nie podważa się, zatem, co do zasady prawa rady gminy do uchylania własnych uchwał.
Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym nie zawiera przepisów dotyczących uchylania uchwał planistycznych, do których należy zaliczyć również poddaną badaniu uchwałę.
Jednakże w przypadku uchwał podejmowanych na podstawie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym pojawia się problem związany z istotą tej regulacji prawnej. Brak odrębnej regulacji prawnej dotyczącej uchylania takich uchwał pozwala w ocenie organu nadzoru przyjąć, iż ze swej istoty uchylenie takich uchwał (w tym uchwały o przyjęciu studium i rozpatrzeniu uwag) stanowi zmianę stanu prawnego na terenie danej gminy, czyli zmianę wiążącego uregulowania sposobu zagospodarowania przestrzennego.
Jak zauważył Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 25 stycznia 2007 r. II SA/Bk 82/2006 wprawdzie uregulowania studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy nie stanowią - z mocy art. 9 ust. 5 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym - bezpośrednio powszechnie obowiązujących norm prawa, to jednak poprzez wpływ na treść miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oddziaływają pośrednio na sytuację prawną właścicieli nieruchomości położonych na obszarze studium.
Wywody powyższe odnieść można również, do podjętej, jako odrębna uchwała uchwały Rady Gminy Krokowa Nr XLVI/334/2009 z dnia 29 grudnia 2009 r. w sprawie rozstrzygnięcia o sposobie rozpatrzenia uwag do Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Krokowa, którą Rada Gminy Krokowa ..
Właściwą podstawę prawną dla podjęcia uchwały uchylającej uchwałę w sprawie rozpatrzenia uwag stanowić musiałby konkretny przepis ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, z którego wprost wynikałaby kompetencja rady gminy do uchylania takiej uchwały.
Tymczasem przepis art. 12 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym stanowi podstawę wyłącznie do uchwalenia uchwały w sprawie uchwalenia studium i rozpatrzenia uwag.
W świetle obowiązujących przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym brak natomiast w ogóle podstaw do podjęcia przez radę gminy uchwały uchylającej studium oraz tym samym uchwały uchylającej uchwałę w sprawie rozpatrzenia uwag.
Wniosek taki wynika też już choćby z tytułu ustawy i zakresu jej stosowania. Ustawa reguluje kwestie dotyczące planowania i zagospodarowania przestrzennego, a zatem odnosi się do przyszłych zdarzeń, które będą podejmowane na podstawie przepisów planów miejscowych.
Zasadnie wskazuje się w orzecznictwie sądowym, że "w świetle przepisu art. 27 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze zm.) należy stwierdzić, że każda zmiana planu zagospodarowania przestrzennego, będąca zmianą przepisu gminnego, wymaga przestrzegania ustalonego w art.17 powyższej ustawy trybu postępowania, jak przy sporządzaniu planu zagospodarowania przestrzennego, przy czym nie ma żadnych możliwości pominięcia, bez względu na rodzaj i zakres zmian, czynności przewidzianych w art. 17 pkt 1, 3, 5 oraz 10-14 cytowanej ustawy. Pominięcie tych czynności stanowi istotne naruszenie trybu uchwalania zmian planu, powodujące nieważność uchwały na podstawie art. 28 ust. 1 ustawy" (por. wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 30 czerwca 2006 r., II SA/Wr 204/06, Lex nr 285067). Choć w tym miejscu wskazać należy, ponownie podkreślając, że każda uchwała wymaga indywidualnego do niej się odniesienia i może zaistnieć sytuacja, iż nie będzie konieczne ponowne przeprowadzenie procedury w jakimś zakresie
Powyższe rozważanie można w ocenie organu nadzoru odnieść także do procedury uchwalania studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego i rozpatrzenia uwag do Studium uwarunkowań kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Krokowa.
Ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym zawiera kompleksową i zupełną regulację dotyczącą uchwalania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a zwłaszcza przepisy dotyczące istoty tego planu i rozwiniętego trybu jego przygotowania, oraz przepisy w zakresie uchwalania i procedowania w sprawie studium.
Organ nadzoru w szczególności zwraca uwagę na te z nich, które wprowadzają obowiązek zachowania warunków ustawowych oraz określają plan miejscowy jako przepis gminny. Każda zmiana planu miejscowego jest zmianą przepisu gminnego i wymaga zachowania takich samych warunków jak przygotowanie samego planu. W tej sytuacji nie ma wątpliwości, że uchwała o planie miejscowym nie może zawierać unormowań przewidujących możliwość uchylenia planu bez jednoczesnego wprowadzenia stosownych zmian w planie już obowiązującym. Wniosek taki wzmacnia okoliczność, że obecna ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym przewiduje rozwiniętą procedurę przygotowania i uchwalenia planu, a nie jego uchylenia i zawiera gwarancje dla zainteresowanych w postaci możliwości wnoszenia wniosków i uwag do projektu planu. Korzystanie zaś z tych gwarancji nie jest możliwe w przypadku uchwały uchylającej miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (por. też w tym zakresie wyrok z dnia 21 stycznia 1997 r. Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 21 stycznia 1997 r., II SA/Kr 1648/96, ONSA 1997/4/176).
Powyższe wywody mają zastosowanie do wszystkich uchwał podejmowanych przez radę w ramach procedury planistycznej.
Organ nadzoru podkreśla, że ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym stanowi, że każde naruszenie procedury planistycznej, której etapy są określone w art. 17 i art.11, powoduje nieważność uchwały rady gminy w całości lub w części (art. 28).
Podobne stanowisko przyjęła także doktryna: âRezygnacja z publicznej gospodarki przestrzennej w drodze miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wymaga zachowania formy właściwej dla jej wprowadzenia. Tak jak w przypadku uchwalenia planu, również w razie jego zniesienia powstają skutki prawne o doniosłym znaczeniu dla gminy i podmiotów prywatnychâ (âUstawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz.â, p.red. Z. Niewiadomskiego, W-wa 2005, str. 199).
W świetle powyższego nie budzi wątpliwości organu nadzoru, że podjęcie uchwały o uchyleniu uchwały Rady Gminy Krokowa Nr XLVI/334/2009 z dnia 29 grudnia 2009 r. w sprawie rozstrzygnięcia o sposobie rozpatrzenia uwag do Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Krokowa, bez wyraźnej podstawy ustawowej w ustawie o zagospodarowaniu przestrzennym stanowi kwalifikowane naruszenie procedury planistycznej i może dać podstawę do stwierdzenia nieważności uchwały.
Stosownie do art.28 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, uchwała w przedmiocie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest nieważna w przypadku naruszenia zasad sporządzenia planu, bądź istotnego naruszenia trybu jego sporządzania, bądź naruszenia właściwości organów w tym zakresie. Tryb procedury uchwalenia planu odnosi się do kolejno podejmowanych czynności planistycznych, określonych przepisami ustawy, gwarantujących możliwość udziału zainteresowanych podmiotów w procesie planowania (składanie wniosków i uwag) i pośrednio do kontroli legalności przyjmowanych rozwiązań w granicach uzyskiwanych opinii i uzgodnień. Pojęcie zaś zasad sporządzania planu wiąże się z merytorycznymi wartościami i wymogami kształtowania polityki przestrzennej.
W tym miejscu wskazać należy, iż w art.11 i art. 17 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym określono szczegółowo procedurę poprzedzającą uchwalenie studium i planu zagospodarowania przestrzennego. Takie określenie procedury planistycznej służy ochronie praw obywateli przy wykonywaniu przez gminy władztwa planistycznego. Ścisłe przestrzeganie procedury planistycznej zostało przez ustawodawcę, co wskazano już wyżej, obwarowane sankcją nieważności.
Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U.Nr 153, poz.1270 z późn.zm.) na niniejsze rozstrzygnięcie nadzorcze służy organom gminy prawo wniesienia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku za pośrednictwem Wojewody Pomorskiego, w terminie 30 dni od dnia jego doręczenia.
Zgodnie z art. 92 ustawy o samorządzie gminnym stwierdzenie przez organ nadzoru nieważności uchwały lub zarządzenia organu gminy wstrzymuje jej wykonanie z mocy prawa w zakresie objętym stwierdzeniem nieważności, z dniem doręczenia rozstrzygnięcia nadzorczego.